Asbest: Uzun süreli bir Kanser riski mi?

Asbestin lifleri aleve dayanıklı olup ısıya ve aside karşı yalıtım özelliğine sahiptir. Bu yüzden bina ve fabrika inşaatlarında kullanım için ideal olmakla beraber, içerdiği silikat minerallerinin bu özelliği nedeniyle araba fren balatalarından sobalara kadar çok geniş bir alanda da  kullanılmaktadır.  

Üreticiler tarafından ‘mucize lif’ olarak tanımlanan asbest lifleri 1960’lardan 1980’lere kadar oldukça popüler bir malzemeydi. Bu yüzden, çevremizde bu kadar fazla Asbest kalıntısıyla karşılaşmamıza şaşırmamak gerek.   

Ancak asbest çok tehlikeli bir malzemedir! 

Asbestin yan etkileri giderek daha fazla ortaya çıkınca bu tehlikeli maddenin kullanımından da vazgeçilmeye başlandı.  

Asbestin işlenme sürecinde ortaya çıkan birkaç mikrometre boyutundaki küçük lifler hava yoluyla akciğerlere kadar ulaşabilmektedir.  

Kuluçka Süresi 15-45 yıl 

Asbestin 1989 yılından itibaren İsviçre’de, 1993 yılından itibaren de Almanya’da kullanımı yasaktır. Bunun nedeniyse içerisindeki yabancı maddelerin Asbestosis (Asbest tozlarının neden olduğu bir akciğer hastalığı) ya da Plevra (akciger zarı) kanseri gibi ciddi hastalıklara yol açmasıdır. Hastalık ortaya çıkmadan önce15 ila 45 yıl sessiz kalabilir. Asbestin çok yerde uygun olmayan kullanımı sebebiyle, sadece inşaat işçilerini değil, çevredeki herkes etkilenmektedir.  

Asbesti bu kadar zararlı kılan nedir? 

Asbesti tehlikeli kılan lifleri  serbest bırakma özelliğidir. Solunulduğu takdirde bu küçük boyuttaki lifler akciğerlerin derinliklerine kadar gider hatta komşu dokulara da yayılabilirler. Bu durum “solunabilirlik” terimi ile tanımlanır.  

Ancak asbest son derece stabildir; asit ve alkali ortamlarda çözünmez. Sadece çok yüksek sıcaklıkta erir.  

Bu nedenle vücut biyolojk olarak asbesti çözemez. Akciğer ve etrafındaki dokular bu lifleri parçalayamaz ya da dışarı atamazlar. Bu nedenle asbest kronik enflemasyona neden olur, dokularda yaralar oluşur.  

Uzun dönemde kansere yol açabilecek moleküler mekanizmanın ayrıntıları henüz ortaya konmamıştır. Uzmanlar liflerin sürekli uyarımı ile tetiklenen immünolojik süreçlerin komplikasyonlarda önemli bir rol oynadığını tahmin etmektedir. 

Asbest halen her yerde var mı? 

Geçtiğimiz yıllar boyunca inşaatlarda milyonlarca ton asbest içeren malzeme kullanıldı. Bunların çoğu halen çatı ve cephe panellerinde bulunuyor ya da binaların çeşitli yerlerinde gizlenmeye devam ediyor.  

Aşağıda asbestin fazla miktarda görülebileceği yerlere ilişkin örnekler bulabilirsiniz: 

• Taban vinil döşemeleri
• Fleks paneller
• Duvar kaplamaları
• Radyatör kaplamaları
• Isı yalıtımları
• Kaynak panelleri
• İzolasyon
• Soba ve şömineler
• Duvar panelleri
• Asbest çimento
• Elektrikli ısıtıcılar

Almanca'dan çeviri, Kasım 2016