Arılar neden çok önemli?

“Arılar yeryüzünden silinip giderse, insanoÄŸlu yalnızca dört yıl yaÅŸayabilir. Arılar olmazsa döllenme olmaz, hiçbir bitki, hiçbir hayvan, hiçbir insan olmaz.” (Albert Einstein, 1949)

Bal arıları ve yaban arılarının içinde bulunduÄŸumuz eko-sistem için önemi, bitki örtüsüyle oluÅŸturdukları ortak yaÅŸamla baÅŸlar: Arılar yaÅŸamak için besin olarak çiçeklerin nektarına (bal özüne) gereksinim duyarlar, bitkilerinse polenlerini yaymak ve böylece üremek için bir dölleyiciye ihtiyaçları vardır.  

Bütün doÄŸal tozlaÅŸtırıcılar yani polen yayanlar arasında arılar çevreyle ilgili en önemli role sahip olanlardır, çünkü tüm yerli çiçek türlerinin neredeyse  %80’inin tozlaÅŸması bir Avrupa Bal Arısı türü olan Apis mellifera tarafından gerçekleÅŸtirilir ve geriye kalan %20 sinden yaban arıları, eÅŸek arıları ve kelebekler sorumludur. Bunlar bal arılarına oranla belli bir türde uzmanlaÅŸmışlardır ya da daha yavaÅŸ çalışırlar. Ä°yi ürünler elde edilmesinin ve biyolojik çeÅŸitliliÄŸin baÅŸ sorumlusu bal arılarıdır.

Ä°nsan balı, leziz bir yiyecek olarak keÅŸfettiÄŸinde, arıları kendi amacı için kullanmaya baÅŸlamıştır. Çok önceden eski Mısır’da bal tanrıların yiyeceÄŸi olarak geçerdi, hatta M.Ö. 600’lerde antik Yunan’da arıcılık yapılmaktaydı.  

Sayılarla Arıların Önemi: 

1. Yapılan gözlemlere göre, insanların besinlerinin %90’ından fazlasını oluÅŸturan 100 bitki türünden dörtte üçünün arıların tozlaÅŸması sayesinde elde edilmektedir. 
2. Dünya çapında arıların ekonomide yarattığı katma deÄŸer yaklaşık 250 milyar Euro’dur.
3. Tarımsal ürünlerin arılar tarafından tozlaÅŸtırılması yalnızca verimi artırmakla kalmaz aynı zamanda meyve kalitesini de yükseltir. ÖrneÄŸin Arılar tarafından tozlaÅŸtırılmış çilekler daha dayanıklıdır, daha az ÅŸekil bozukluÄŸuna sahiptir ve daha yüksek bir ticari deÄŸer yakalarlar. 
4. Kakao, vanilya ve çarkıfelek gibi kültür bitkilerinin yetiÅŸmesi yüzde 100 arılar tarafından saÄŸlanacak tozlaÅŸmaya baÄŸlıdır.
5. Böceklerce saÄŸlanan tozlaÅŸma, çekirdekli meyvelerde meyve verimini yüzde 40 civarında artırır. 

Arıların Aniden Yok Olması 

Birkaç yıldan bu yana periyodik olarak kış aylarında görülen, arı kolonilerinin kitlesel ölüm olayları kaydedilmektedir. Koloni ÇöküÅŸ BozukluÄŸu/Sendromu, bir kovandaki arıların, bal peteÄŸi gözlerinde büyümeyi bekleyen larvaları arkalarında bırakarak, birden bire kaybolmaları olarak tanımlanmaktadır. Kovanların hemen yakınlarında hiçbir ölü arı bulunmaz ve önceki hastalık belirtilerinden hiçbirine rastlanmaz. 

Arı ölümlerinin sebeplerine dair sadece spekülasyon yapılabilir, çünkü birkaç faktör bir araya gelmektedir. Bu faktörlerin önemi, özellikle birarada etkileÅŸimleri gözönüne alındığında, tam olarak ölçülememektedir.  

1. Pestisitler: Tarımda haÅŸere ilaçlarının kullanımı, arıların saÄŸlığı üzerinde kanıtlanabilir etkiye sahiptir. Bunun yanı sıra, özellikle hangi maddenin polen taşıyıcılarda zararlı etkiye sebep olduÄŸu üzerinde anlaÅŸmak zordur. HaÅŸere ve zararlılara karşı kullanılan etken maddeler geniÅŸ bir yelpazeye sahiptir ve çoÄŸunlukla da bunlarda kimyasal karışımlar söz konusudur.    
2. Bulaşıcı Hastalıklar: Arılara örneÄŸin sönmüÅŸ bir kovanın çalınıp kullanılması durumunda bir virüs bulaÅŸması olasıdır.
3. GenetiÄŸi deÄŸiÅŸtirilmiÅŸ bitkilerin bal arıları üzerinde olumsuz etkilerinin olabileceÄŸine dair varsayımlar söz konusudur. Ä°çine yabancı bir gen yerleÅŸtirilerek genetiÄŸiyle oynanan mısır buna bir örnek olarak verilebilir. Bu gen böceklere etki eden bir toksin üretir. Bahsedilen toksinin arılar üzerinde zararlı etkiler oluÅŸturup oluÅŸturmayacağı ÅŸimdiye kadar bilimsel olarak kanıtlanmamıştır.

Almanca'dan çeviri, Ekim 2016